Reglugerð um lögmæltar ökutækjatryggingar. - Brottfallin

REGLUGERÐ

um lögmæltar ökutækjatryggingar.

1. KAFLI

Viðurkenning og skráning á vátryggingarfélögum.

1. gr.

Dómsmálaráðuneytið viðurkennir eða skráir vátryggingarfélag sem heimild hefur til þess að taka að sér lögmælta ábyrgðartryggingu vegna skráðra vélknúinna ökutækja. Viðurkenning eða skráning felur jafnframt í sér heimild til að annast lögmælta slysatryggingu ökumanns.

Tilkynningu um viðurkenningu eða skráningu vátryggingarfélags skal birta í Lögbirtingablaðinu.

2. gr.

Viðurkenningu eða skráningu sem vátryggingarfélag hefur fengið getur dómsmálaráðuneytið afturkallað. Skal sú ákvörðun birt í Lögbirtingablaðinu. Við afturköllun falla allar lögmæltar ábyrgðartryggingar og slysatryggingar félagsins úr gildi og skulu iðgjöld endurgreidd fyrir það sem eftir er af vátryggingartímabilinu.

3. gr.

2Viðurkennt eða skráð vátryggingarfélag skal vera aðili að samtökunum Alþjóðlegar bifreiðatryggingar á Íslandi sf. (A.B.I).

2. KAFLI

Almennar reglur um starfsemi vátryggingarfélaga.

4. gr.

Vátryggingarfélagi er skylt að taka að sér lögmælta ábyrgðartryggingu ökutækja og slysatryggingu ökumanns fyrir sérhvern vátryggingarskyldan aðila sem undirgengst almenn vátryggingarskilyrði félagsins ákveðin í samræmi við þá áhættu sem félagið tekur að sér.

5. gr.

Vátryggingin gengur í gildi þegar félagið eða umboðsmaður þess hefur tekið við vátryggingarbeiðni, nema vátryggingartaki óski eftir að hún taki gildi síðar.

Hafi vátrygging verið tekin með einhliða yfirlýsingu vátryggingartaka, t.d. símleiðis eða skriflega, er vátryggingarfélaginu heimilt að skora á vátryggingartaka að greiða iðgjaldið eða semja um greiðslu þess þegar í stað og í síðasta lagi innan viku frá móttöku slíkrar tilkynningar. Verði vátryggingartaki ekki við slíkri áskorun er vátryggingarfélaginu heimilt að fella vátrygginguna strax úr gildi, þrátt fyrir ákvæði 14. gr. Skal þá vátryggingarfélagið tilkynna vátryggingartakanum þá ákvörðun skriflega, jafnframt því að senda tilkynningu til lögreglustjóra um lok vátryggingarinnar.

6. gr.

Ábyrgðartryggingin skal gilda í aðildarríkjum Evrópska efnahagssvæðisins á grundvelli eins og sama iðgjalds. Vátryggingin skal veita þá vernd í hverju aðildarríki sem kveðið er á um í löggjöf viðkomandi ríkis, eða þá vernd sem íslensk löggjöf kveður á um þegar sú vernd er víðtækari.

Vátryggingarfélagið skal og taka vátrygginguna þannig að sér að sérhver vátryggingarábyrgð gagnvart þriðja manni hvíli á félaginu. Vanræksla vátryggingartaka á því að standa við skuldbindingar sínar gagnvart félaginu veitir því engan rétt til að neita greiðslu til þess sem á rétt á skaðabótum. Öll ákvæði í vátryggingarskírteini er takmarka ábyrgð félagsins að þessu leyti eru ógild.

I samningi milli félagsins og vátryggingartaka má áskilja að vátryggingartaki skuli að öllu leyti eða að hluta bera áhættu á tjónsatburðum sem falla undir vátrygginguna, en slík ákvæði hafa engin áhrif á réttarstöðu þriðja manns. Má þannig almennt áskilja að eigin áhætta vátryggingartaka vegna hvers tjónsatburðar skuli vera tiltekin fjárhæð, allt að 70 000 krónur fyrir vátryggingartaka sem einstakling og 150 000 krónur fyrir vátryggingartaka með rekstur, ef tjónið nemur þeirri fjárhæð, eða ella að fullu, enda hafi félagið samþykkt skriflega beiðni vátryggingartaka um hámark eigin áhættu. Vátryggingarfélaginu er heimilt að setja ákvæði þess efnis í iðgjaldagrundvöll, að ef nánar tiltekin skilyrði eru uppfyllt, þá skuli vátryggingartaki bera eigin áhættu allt að 25 000 krónur. Ráðuneytið getur, að fengnum tillögum Tryggingaeftirlitsins, breytt fjárhæðum þessum árlega í samræmi við verðlagsbreytingar.

Réttarstaða slysatryggðs ökumanns fer eftir 92. gr. umferðarlaga, lögum um vátryggingarsamninga og vátryggingarskilmálum.

7. gr.

Þegar ökutæki er afskráð eða selt og vátryggt af hinum nýja eiganda (umráðamanni) skal vátryggingarfélag sem tryggt hafði ökutækið endurgreiða iðgjald í hlutfalli við það sem eftir er af vátryggingartímabilinu.

Hafi ökutækið eigi verið í notkun a.m.k. 30 daga samfleytt skal félagið endurgreiða iðgjaldið hlutfallslega fyrir innistöðutímabilið, enda hafi skráningarmerki ökutækis þá verið í vörslu Bifreiðaskoðunar Íslands hf. Ákvæði þetta gildir ekki um dráttarvélar eða torfærutæki.

8. gr.

Um vátryggingu á ökutækjum sem skráð eru til leigu án ökumanns gilda auk þessarar reglugerðar sérreglur um leigu á skráningarskyldum ökutækjum til mannflutninga án ökumanns.

Í vátryggingarskilmálum fyrir önnur ökutæki skal vera ákvæði um endurkröfurétt vátryggingarfélags á hendur vátryggingartaka vegna allra tjónsatvika sem verða þegar ökutækið er leigt án ökumanns andstætt ákvæðum nefndra reglna, nema leitt sé í ljós að orsakir tjóns eða umfang verði ekki rakið til þess að ökutækið var leigt andstætt þeim reglum.

9. gr.

Um vátryggingu ökutækja sem skráð eru erlendis og heimilt er að nota hér á landi fer samkvæmt reglugerð um notkun erlendra ökutækja.

3. KAFLI

Stofnun og lok lögmæltra ökutækjatrygginga.

10. gr.

Eigi má vátryggja skráð vélknúið ökutæki ef vátryggingartaki skuldar iðgjald fyrir eldri vátryggingu á sama ökutæki sem fallið hefur í gjalddaga á síðastliðnum tveimur árum.

11. gr.

Við skráningu vélknúins ökutækis skal færa sönnur á að í gildi sé vegna ökutækisins vátrygging í samræmi við ákvæði umferðarlaga. Við almenna skoðun ökutækis skal með sama hætti færa sönnur á að lögmælt vátrygging sé í gildi fyrir ökutækið.

Þegar vélknúið ökutæki er búið til að draga eftirvagn eða tengitæki skal vátryggingin einnig taka til aksturs með tengt ökutæki.

Þegar keypt er vátrygging hjá öðru vátryggingarfélagi en því sem ökutækið hefur til þessa verið vátryggt hjá skal eigandi (umráðamaður) ökutækisins senda Bifreiðaskoðun Islands hf. staðfestingu þessa efnis. Skal staðfestingin hafa borist Bifreiðaskoðun eigi síðar en þann dag sem fyrri vátryggingin fellur úr gildi.

12. gr.

Þegar eigendaskipti verða að skráðu vélknúnu ökutæki gildir hin fyrri vátrygging gagnvart nýjum eiganda (umráðamanni) í 14 daga nema ökutækið hafi áður verið afskráð eða ný vátrygging keypt fyrir það.

13. gr.

Komi í ljós að keypt hefur verið vátrygging fyrir skráð vélknúið ökutæki andstætt ákvæði 10. gr. fellur vátryggingin þegar úr gildi. Skal vátryggingarfélagið þá strax vara vátryggingartaka við og senda tilkynningu um lok vátryggingar samkvæmt 1 5. gr.

14. gr.

Falli vátrygging vegna skráðs vélknúins ökutækis úr gildi vegna vanskila á iðgjaldi þeirrar vátryggingar má þá fyrst senda tilkynningu um lok vátryggingar samkvæmt 15. gr. að hún hafi borist lögreglustjóra í hendur 3 mánuðum eftir gjalddaga iðgjaldsins.

Tilkynning samkvæmt 1. mgr. verður ekki gefin svo gilt sé, sbr. 16. gr., ef vátryggingin er upphaflega tekin vegna annars ökutækis og vanskilin stafa frá tíma áður en vátryggingin var færð yfir á hið nýja ökutæki.

15. gr.

Falli vátrygging vegna skráðs vélknúins ökutækis úr gildi af annarri ástæðu en þeirri að keypt hafi verið vátrygging hjá öðru félagi skal félagið tilkynna það lögreglustjóra þar sem eigandi (umráðamaður) er skráður til heimilis.

Falli vátryggingin úr gildi af öðrum ástæðum en vegna vanskila á iðgjaldi má þó þá fyrst senda tilkynningu samkvæmt 1. mgr. að hún hafi borist lögreglustjóra 14 dögum fyrir lok vátryggingarinnar.

Félagið skal ekki senda lögreglustjóra tilkynningu samkvæmt 1. mgr. ef félagið hefur vitneskju um að ökutækið hafi verið vátryggt hjá öðru félagi eða það hafi verið afskráð.

16. gr.

Þegar lögreglustjóri fær tilkynningu samkvæmt 1. mgr. 15. gr. og í ljós kemur að ökutækið hefur ekki verið afskráð og að ný fullnægjandi vátrygging er ekki fyrir hendi skal taka skráningarmerki af ökutækinu.

Enda þótt vátryggingin sé fallin úr gildi ber félagið áfram ábyrgð gagnvart þriðja manni á sérhverju tjóni sem verður þar til fjórar vikur eru liðnar frá því vátryggingin féll úr gildi, nema önnur fullnægjandi vátrygging hafi verið keypt. Hafi vátryggingin fallið úr gildi áður en lögreglustjóri fær tilkynningu samkvæmt 1. mgr. 15. gr. helst ábyrgð félagsins í fjórar vikur frá móttöku tilkynningarinnar.

17. gr.

Ákvæði 10.-16. gr. gilda einnig um vátryggingu á ökutækjum með reynslunúmer.

4. KAFLI

Tjón af völdum óþekktra og óvátryggðra ökutækja.

18. gr.

Alþjóðlegar bifreiðatryggingar á Íslandi sf. skulu bæta tjónþola líkamstjón og tjón vegna missis framfæranda sem ætla má að hlotist hafi af völdum óþekkts skráningarskylds ökutækis. Upplýsist síðar hver ábyrgð ber á tjóni öðlast A.B.Í. endurkröfurétt á hendur þeim, þ.m.t. vátryggjanda ökutækisins.

Alþjóðlegar bifreiðatryggingar á Íslandi sf. skulu bæta tjónþola tjón, sem hlýst af notkun óvátryggðs skráningarskylds ökutækis. A.B.Í. á endurkröfu á hendur þeim er ábyrgð ber á tjóni.

Bætur samkvæmt 1. og 2. mgr. taka ekki til endurkröfu af hálfu þriðja aðila. Bætur skv. 2. mgr. greiðast ekki ef A.B.Í. getur sýnt fram á að tjónþoli sem af fúsum og frjálsum vilja var í ökutækinu hafi vitað að vátrygging ökutækisins var ekki í gildi þegar tjón varð. A sama hátt bætist ekki tjón á munum, sem fluttir eru með óvátryggðu ökutæki, hafi eigandi eða sendandi munanna vitað að ökutækið var óvátryggt.

Bætur skv. 1. og 2. mgr. greiðast samkvæmt skaðabótareglum umferðarlaga og gildandi vátryggingarfjárhæðum á hverjum tíma miðað við tjónsdag.

Alþjóðlegar bifreiðatryggingar á Íslandi sf. greiða ekki bætur vegna tjóns af völdum

ökutækja í eigu ríkissjóðs né ökutækja í eigu erlendra ríkja eða alþjóðastofnana, sem undanþegin hafa verið vátryggingarskyldu.

5. KAFLI

Um starfsháttu endurkröfunefndar.

19. gr.

Vátryggingarfélag, sem greitt hefur bætur vegna tjóns, sem ætla má að hafi verið valdið af ásetningi eða stórkostlegu gáleysi, skal senda endurkröfunefnd sem starfar samkvæmt 96. gr. umferðarlaga gögn málsins. Skal félagið rekja ástæður þess, að endurkröfu skuli beitt og gera grein fyrir bótafjárhæðum og öðrum atriðum sem máli skipta.

Endurkröfunefnd skal heimill aðgangur að öllum gögnum sem vátryggingarfélag hefur byggt á bótagreiðslur sínar samkvæmt lögmæltum ökutækjatryggingum. Nefndin getur að eigin frumkvæði tekið mál til meðferðar.

20, gr.

Endurkröfunefnd skal þegar tilkynna skriflega þeim sem endurkrafa beinist gegn, að mál hafi borist og gefa honum kost á því að koma sjónarmiðum sínum á framfæri innan tilskilins frests.

21. gr.

Endurkröfunefnd skal tilkynna viðkomandi vátryggingarfélagi og þeim sem endurkrafa beinist gegn um niðurstöðu sína.

Nefndin skal fylgjast með því sem kostur er að fyrirmælum sé fylgt, m.a. að mál verði látið ganga til dómstóla, ef sá sem endurkrafa beinist gegn, neitar að greiða endurkröfu eða ekki semst um greiðslu hennar.

22. gr.

Nefndin skal halda gerðabók, þar sem skráð skal skýrsla um fundi nefndarinnar. Þar skal í hverju máli m.a. koma fram númer máls hjá nefndinni, aðilar þess, tjónsdagur, ástæður þess að endurkröfuheimildar er óskað og niðurstaða nefndarinnar.

Nefndinni er heimilt með samþykki dómsmálaráðuneytis að ráða sér starfslið, er undirbúi mál fyrir fundi nefndarinnar og annist önnur störf fyrir nefndina á hennar ábyrgð. Endurkröfunefnd skal fyrir 1. mars ár hvert skila dómsmálaráðuneytinu skýrslu um störf sín á næstliðnu ári.

23. gr.

Kostnaður af störfum endurkröfunefndar greiðist úr ríkissjóði. Vátryggingarfélögin skulu endurgreiða þann kostnað, skv. ákvörðun dómsmálaráðuneytis, í hlutfalli við fjölda mála, sem félögin leggja fyrir nefndina.

6. KAFLI

Gildistaka.

24. gr.

Reglugerð þessi sem sett er samkvæmt 4. mgr. 91. gr., 1. mgr. 94. gr. og 2. og 3. mgr. 96. gr. umferðarlaga, nr. 50 30, mars 1987, svo með hliðsjón af 8., 9. og 10. tölul. IX. viðauka við EES samninginn (tilskipun 72/166/EBE með breytingum samkvæmt tilskipunum 72/430/EBE, 84/5/EBE og 90/232/EBE og ákvörðun 91/323/EBE), öðlast gildi 1. janúar 1994 og á við um ábyrgð á tjóni sem verður eftir gildistöku reglugerðarinnar.

Jafnframt fellur úr gildi reglugerð um ábyrgðartryggingu ökutækja o.fl., nr. 307 15. júní 1988, sbr. reglugerð nr. 95 2. mars 1992 og reglugerð nr. 270 1. júlí 1993, starfsreglur fyrir endurkröfunefnd samkvæmt 76. gr. umferðarlaga nr. 26 2. maí 1958, nr. 137 17. maí 1966, og reglur um greiðslu bóta vegna tjóna af völdum óþekktra og óvátryggðra ökutækja, nr. 153 16. júní 1970.

Dóms- og kirkjumálaráðuneytið, 29. desember 1993.

Þorsteinn Pálsson.

Ólafur W. Stefánsson.