Reglugerð um ársreikninga og samstæðureikninga líftryggingafélaga. - Brottfallin

I. KAFLI

Gildissvið. Skilgreiningar.

1. gr.

           Reglugerð þessi gildir um líftryggingastarfsemi líftryggingafélaga með starfsleyfi sem gefið hefur verið út hér á landi, sbr. 23. gr. laga nr. 60/1994 um vátryggingastarfsemi. Hún gildir einnig eftir því sem við á um starfsemi í sjúkra- og heilsutryggingum sem reknar eru eingöngu eða í aðalatriðum á tæknilegum grunni eins og líftryggingar. Um aðra starfsemi líftryggingafélaga gilda ákvæði reglugerðar um ársreikninga og samstæðureikninga vátryggingafélaga annarra en líftryggingafélaga.

2. gr.

Í reglugerð þessari merkir:

1. félag: fyrirtæki sem semja skal ársreikning eða samstæðureikning samkvæmt reglugerð þessari.
2. hlutdeildarfélag: félag, þó ekki dótturfélag, sem annað félag, eða annað félag og dótturfélög þess eiga eignarhluta í og hafa veruleg áhrif á. Félag er talið hafa veruleg áhrif ef það og dótturfélög þess fara með 20% eða meira af atkvæðum í hlutdeildarfélaginu.
3. móðurfélag: félag sem hefur yfirráð í öðru félagi.
4. dótturfélag: félag sem er undir yfirráðum annars félags. Dótturfélag dótturfélags telst einnig dótturfélag móðurfélagsins.
5. yfirráð:að félag (móðurfélag) ráði yfir meirihluta atkvæða í öðru félagi, eða eigi eignarhluti í öðru félagi og hafi rétt til að tilnefna eða víkja frá meirihluta stjórnarmanna eða stjórnenda eða

eigi eignarhluti í öðru félagi og hafi rétt til að hafa afgerandi áhrif á starfsemi þess á grundvelli samþykkta félagsins eða samninga við það, eða

eigi eignarhluti í öðru félagi og ráði meirihluta í félaginu á grundvelli samnings við aðra hluthafa eða aðra eignaraðila, eða

eigi eignarhluti í öðru félagi og hafi ráðandi stöðu í því, eða

hliðstæð tengsl einstaklinga eða lögaðila við félag.

6. félagasamstæða: móðurfélag og dótturfélög þess.
7. samstæðureikningur:ársreikningur félagasamstæðu þar sem reikningar móðurfélags og dótturfélags þess eru sameinaðir í eitt.
8. endurtrygging: samningur, sem felur í sér að vátryggingafélag, endurtryggingataki, kaupir sér vernd hjá öðru vátryggingafélagi, endurtryggjanda, vegna vátryggingaáhættu sem endurtryggingataki hefur tekið á sig gagnvart vátryggingatökum sínum.
9. líftryggingaskuld: óuppgerðar heildarskuldbindingar félags vegna gerðra líftryggingasamninga.
10. iðgjaldaskuld: sá hluti líftryggingaskuldar sem svarar til framtíðarskuldbindinga félags vegna gerðra líftryggingasamninga.
11. bótaskuld: sá hluti líftryggingaskuldar sem svarar til áfallinna óuppgerðra skuldbindinga félags vegna gerðra líftryggingasamninga.
12. ágóðaskuld: áunnin ógjaldfallin ágóðahlutdeild líftryggingataka samkvæmt reiknigrundvelli félags.
13. ágóðajöfnunarskuld: sá hluti líftryggingaskuldar sem svarar til fjárhæða sem færðar eru líftryggingatökum og líftryggðum til góða vegna gerðra líftryggingasamninga en ekki hefur verið ráðstafað.

II. KAFLI

Almenn ákvæði

3. gr.

            Ársreikning skal semja fyrir hvert reikningsár. Einnig skal semja skýrslu stjórnar sem ásamt ársreikningi mynda eina heild. Ársreikningur skal hafa að geyma rekstrarreikning, efnahagsreikning, fjárstreymisyfirlit og skýringar. Ákvæði reglugerðar þessarar gilda um samstæðureiknin eftir því sem við getur átt, nema annað sé sérstaklega tekið fram.

            Í móðurfélagi skal semja samstæðureikning. Samstæðureikningur skal hafa að geyma skýrslu stjórnar, rekstrarreikning, efnahagsreikning, fjárstreymisyfirlit og skýringar. Hlutir í eigu minnihluta skulu tilgreindir sérstaklega í efnahagsreikningi og hlutdeild minnihluta í hagnaði eða tapi skal koma fram sem sérstakur liður í rekstrarreikningi nema um óverulegar fjárhæðir sé að ræða.

            Móðurfélög sem ekki falla undir skilgreiningu 1. gr. en hafa eingöngu eða aðallega þann tilgang að eiga hluti í dótturfélögum sem eingöngu eða aðallega reka vátryggingastarfsemi, skulu einnig semja samstæðureikning í samræmi við ákvæði þessarar reglugerðar.

            Þegar veruleg innbyrðis tengsl eru milli félaga og eitt þeirra er tilnefnt sem móðurfélag án þess að um félagasamstæðu sé að ræða, sbr. 4. gr. laga nr. 60/1994, skal einnig semja samstæðureikning nema þess sé ekki þörf, sbr. 4. gr.

4. gr.

            Halda má dótturfélagi sem ekki er vátryggingafélag utan samstæðureiknings þegar:

1. Það hefur óverulega þýðingu fyrir rekstur eða efnahag samstæðunnar vegna smæðar þess.
2. Stjórnun þess er ekki lengur í höndum eigenda þess eða verulegar og varanlegar hindranir eru á að félag geti nýtt eignarhluta sinn í dótturfélaginu eða haft áhrif á stjórn þess.
3. Ekki er unnt að afla nauðsynlegra upplýsinga tímanlega og án óeðlilegs kostnaðar.
4. Eignarhluti í því er eingöngu ætlaður til endursölu.

 

Þrátt fyrir ákvæði 1. tölul 4. gr. skulu félög, sem hvert um sig hafa óverulega þýðingu, vera með í samstæðureikningi ef þau hafa verulega þýðingu samanlagt.

            Þegar starfsemi dótturfélags er svo ólík starfsemi móðurfélags að það gæfi villandi mynd af félagasamstæðunni að hafa það með í samstæðureikningi, skal því haldið utan við hann. Eignarhluti móðurfélagsins í dótturfélaginu skal þá færður samkvæmt hlutdeildaraðferð.

            Sé dótturfélagi haldið utan samstæðureiknings skv. 1. og 3. mgr. skal gerð grein fyrir því í skýringum.

            Í samstæðureikningi er heimilt að færa fjárfestingartekjur og fjárfestingargjöld í vátryggingum öðrum en líftryggingum með öðrum fjárfestingartekjum og -gjöldum og yfirfæra hluta þeirra á vátryggingarekstur annan en líftryggingarekstur.

            Félög í sömu félagasamstæðu skulu hafa sama reikningsár nema sérstakar aðstæður gefi tilefni til annars, en aldrei skulu þó líða meira en sex mánuðir frá lokum reikningsárs samstæðufélags til loka reikningsárs félagasamstæðu. Ef munurinn er meiri en þrír mánuðir skal félagið fellt undir samstæðuna á grundvelli bráðabirgðauppgjörs sem miðast við uppgjörsdag samstæðunnar.

            Þurfi ekki að semja samstæðureikning en hann er samt saminn, skal það gert samkvæmt ákvæðum þessarar reglugerðar.

5. gr.

            Ársreikningur og samstæðureikningur skulu gerðir í samræmi við lög, reglur og góða reikningsskilavenju og gefa glögga mynd af rekstrarafkomu á reikningsárinu og efnahag í lok þess. Nægi ákvæði laga eða góð reikningsskilavenja ekki til að gefa glögga mynd af rekstrarafkomu og efnahag skal veita frekari upplýsingar í skýringum.

            Ársreikningur og samstæðureikningur skulu settir upp með hliðstæðum hætti frá ári til árs nema sérstakar aðstæður gefi tilefni til annars. Breytingar skulu tilgreinar og rökstuddar í skýringum.

6. gr.

            Ársreikningur skal gerður í því formi sem fyrir er mælt í viðauka I, sem er hluti af þessari reglugerð, og skal heiti liða og röð þeirra vera eins og þar segir.

            Sameina má liði er nema óverulegum fjárhæðum öðrum liðum. Þó skulu undirliðir iðgjalda, líftryggingabóta og breytinga á iðgjaldaskuld og annarri líftryggingaskuld ávallt tilgreindir í rekstrarreikningi og undirliðir líftryggingaskuldar eigna- og skuldamegin í efnahagsreikningi.

            Frekari greiningu má gera undir einstökum liðum sé það nauðsynlegt til að gera reikningsskilin gleggri og að því tilskildu að heiti tilgreindra liða sé ekki breytt né röð þeirra.

            Fjárstreymisyfirlit skal gert sem sjóðstreymi, en í því skal m.a. gerð grein fyrir framlagi rekstrar af handbæru fé, fjárfestingu á árinu, fjármögnun og annarri breytinu á handbæru fé.

7. gr.

            Í rekstrarreikningi og efnahagsreikningi skal birta fjárhæðir úr ársreikningi fyrra árs við hlið viðkomandi árs. Gæta skal þess að einstakir liðir séu samanburðarhæfir milli ára, en ef svo er ekki skal lagfæra liði fyrra árs og gera grein fyrir breytingum í skýringum.

            Sé ekki um neina fjárhæð að ræða undir einhverjum lið skal hans getið í ársreikningnum hafi einhver fjárhæð verið þar árið áður.

8. gr.

            Ef eigna- og skuldaliður heyrir undir fleiri en einn lið í viðauka I skal tengsla getið annaðhvort þar sem liðurinn er færður, eða í skýringum ef slíkt er nauðsynlegt til skilnings á ársreikningnum.

            Annist félagið eignaumsýslu í eigin nafni fyrir lífeyrissjóð skulu eignirnar koma fram í efnahagsreikningi séu þær skráðar á nafn félagsins. Heildarfjárhæðir slíkra eigna og skuldbindinga skulu koma fram í skýringum sundurliðaðar á eigna- og skuldaliði.

            Eignir sem aflað er í nafni eða fyrir hönd þriðja aðila skulu ekki koma fram í efnahagsreikningi.

III. KAFLI

Einstakir liðir rekstarreiknings.

Tekjur og gjöld af líftryggingarekstri.

Iðgjöld

9. gr.

            Undir lið 1.1 Bókfærð iðgjöld skal færa heildarfjárhæð iðgjalda vegna þeirra líftryggingasamninga sem félagið hefur gert fyrir lok reikningsárs í frumtryggingum og endurtryggingum hvort sem iðgjöldin eru greidd eða ógreidd. Bókfærð iðgjöld skulu færð að frádregnum endurgreiddum og niðurfelldum iðgjöldum. Veittan afslátt og ágóðahlutdeild skal færa undir lið 7. Gjöld til opinberra aðila sem innheimt eru með iðgjöldum skal ekki færa undir þennan lið. Þegar um samtryggingu er að ræða skal eingöngu færa þann hluta iðgjaldsins sem samsvarar þátttöku félagsins.

            Undir lið 1.2 Hluti endurtryggjenda í bókfærðum iðgjöldum skal færa heildarfjárhæð iðgjalda til endurtryggjenda hvort sem iðgjöldin eru greidd eða ógreidd.

Fjárfestingartekjur.

10. gr.

            Undir lið 2 Fjárfestingartekjur skal færa allar fjárfestingartekjur félagsins. Reki félagið aðrar greinar en lítryggingar og sé sú starfsemi í beinum tengslum við líftryggingastarfsemina skulu fjárfestingartekjur vegna hennar einnig færðar undir þennan lið.

            Undir lið 2.1 Tekjur frá samstæðufélögum skal færa hlut félagsins í afkomu félaga í félagasamstæðu á reikningsárinu.

            Undir lið 2.2 Tekjur frá hlutdeilarfélögum skal færa hlut félagsins í afkomu hlutdeildarfélaga á reikningsárinu.

            Undir lið 2.3 Tekjur af öðrum eignarhlutum skal færa arð af eignarhlutum í félögum sem ekki færist undir lið 2.1 eða 2.2.

            Undir lið 2.4. Tekjur af húseignum og lóðum skal færa hagnað eða tap af rekstri húseigna og lóða félagsins, þar með taldar reiknaðar leigutekjur af húseignum og lóðum sem félagið á og notar fyrir eigin rekstur. Draga skal frá allan kostnað við reksturinn nema vexti sem skulu færðir meðal vaxtagjalda undir lið 9.2.

            Undir lið 2.5 Vaxtatekjur og gengimunur skal færa vaxtatekjur, verðbætur og aðrar hliðstæðar tekjur af fjárfestingum félagsins, þar með talin afföll af verðbréfum og skuldbindingum sem ekki er fært á markaðsvirði og skal þeim dreift miðað við upphaflega ávöxtunarkröfu. Hér skal einnig færa gengismun vegna umreiknings erlendra gjaldmiðla íslenskar krónur og skal hans getið sérstaklega í skýringum.

            Undir lið 2.6 Tekjur vegna matsbreytinga á fjárfestingum skal færa jákvæðan mismun á bókfærðu verði þessara eigna í lok reikningsársins og bókfærðu verði þeirra í upphafi reikningsársins, sem ekki ber að færa undir aðra liði. Hafi verið fjárfest á reikningsárinu skal miða við kostnaðarverð fjárfestingar.

            Undir lið 2.7 Hagnaður af sölu fjárfestinga skal færa hreinan hagnað af sölu fjárfestinga. Hagnaðurinn er mismunur söluverðs og bókfærðs verðs á söludegi. Fjárfestingartekjur frá samstæðufélögum og hlutdeildarfélögum sem falla undir lið 2.4 - 2.7 skulu sérgreindar í skýringum.

11. gr.

            Undir lið 3 Óinnleystar tekjur vegna líftrygginga með fjárfestingaráhættu líftryggingataka skal færa tekjur vegna breytinga á markaðsverði fjárfestinga vegna líftrygginga með fjárfestingaráhættu líftryggingataka á reikningsárinu.

Aðrar tekjur.

12. gr.

            Undir lið 4 Aðrar tekjur að frádregnum hluta endurtryggjenda skal færa tekjur í líftryggingarekstri sem ekki eru taldar annars staðar. Í skýringum skal gerð grein fyrir þessum lið.

Líftryggingabætur.

13. gr.

            Undir lið 5.1 Bókfærðar líftryggingabætur skal færa heildarfjárhæð greiddra bóta á reikningsárinu til líftryggingataka og rétthafa samkvæmt líftryggingasamningum, þar með taldar greiddar líftryggingafjárhæðir vegna andláts eða í lifandi lífi og vegna örorku svo go lífeyrisgreiðslur og endurkaup. Hér skal færa kostnað við einstök bótatilvik, svo sem við mat og uppgjör bótafjárhæða, svo og kostnað vegna endurtrygginga sem félagið hefur tekið að sér. Hér skal einnig færa kostnað sem félagið greiðir til að takmarka afleiðingar bótatilvika svo sem kostnað vegna sjúkrameðferðar og endurhæfingar. Í skýringum skal koma fram sundurliðun bótafjárhæða á tegundir bóta með samanburði við árið áður.

            Undir lið 5.2 Hluti endurtryggjenda í bókfærðum líftryggingabótum skal færa þann hluta bókfærðra líftryggingabóta sem félagið á kröfu á sem endurtryggingataki vegna endurtryggingaverndar samkvæmt endurtryggingasamningum.

            Undir lið 5.3 Breyting á bótaskuld skal færa mismun bótaskuldar í lok reikningsárs og bótaskuldar í upphafi reikningsárs.

            Undir lið 5.4 Breyting á hluta endurtryggjenda í bótaskuld skal færa mismun á hluta endurtryggjenda í bótaskuldinni í lok reikningsárs og í upphafi þess.

Breyting á iðgjaldaskuld og annarri líftryggingaskuld.

14. gr.

            Undir lið 6.1 Breyting á iðgjaldaskuld skal færa breytingar á iðgjaldaskuld á reikningsárinu. Breyting á ágóðahlutdeild færist undir lið 7, sbr. 15. gr.

            Undir lið 6.2 Breyting á hluta endurtryggjenda í iðgjaldaskuld skal færa breytingar á hluta endurtryggjenda í iðgjaldaskuld í heild á reikningsárinu.

            Undir lið 6.3 Breyting á annarri líftryggingaskulda að frádregnum hluta endurtryggjenda skal færa breytingar á líftryggingaskuld sem ekki eru færðar annars staðar þ.á.m. breytingu vegna líftrygginga með fjárfestingaráhæðttu líftryggingataka. Hér skal einnig færa breytingar vegna líftryggingastofna sem yfirfærðir eru til annarra félaga eða eru yfirteknir frá öðrum á árinu. Í skýringum skal gerð grein fyrir þessum liðum.

Ágóðahlutdeild og afsláttur.

15. gr.

            Undir lið 7 Ágóðahlutdeild og afsláttur að frádregnum hluta endurtryggjenda skal færa ágóðahlutdeild til líftryggingataka og líftryggðra á reikningsárinu sem rekja má til afkomu eða reynslu á líftryggingasamningum félagsins í heild eða í einstökum líftryggingagreinum, svo og breytingu á ágóðaskuld og ágóðajöfnunarskuld, sbr. liði 11.1 og 11.3 í 35. gr. Þá skal færa hér afslátt af iðgjöldum, greiddan og ógreiddan á reikningsárinu, sem rekja má til reynslu á einstökum líftryggingasamningum.

            Sundurliða skal þennan lið á ágóðahlutdeild og afslátt í skýringum þegar um verulegar fjárhæðir er að ræða og skal þá einnig greina frá breytingum á ágóðaskuld, ágóðajöfnunarskuld og ógreiddum afslætti.

Rekstrarkostnaður.

16. gr.

            Undir lið 8 Rekstrarkostnaður skal færa kostnað félagsins við öflun líftrygginga og rekstur líftryggingastofnsins svo sem launakostnað vegna þessa rekstrarþáttar, umboðslaun, kostnað við markaðssetningu og sölu, leigukostnað, skrifstofu- og stjórnunarkostnað, þar með talinn kostnað við skrifstofubúnað, og afskriftir á eignum sem færðar eru undir eignarlið 7.1 í efnahagsreikningi.

            Hér skal færa sem frádráttarlið þóknun sem félagið kann að fá vegna hliðarstarfsemi í sérstökum félögum eða vegna starfsemi samstæðufélaga og talin skal til vátryggingarekstrar. Færa má þóknunina undir lið 8.1 eða 8.2 eða sem sérstakan undirlið við þá liði. Gera skal nánari grein fyrir færslum í skýringum.

            Undir lið 8.1 Sölukostnaður skal færa kostnað við öflun og gerð líftryggingasamninga svo sem umboðs- og sölulaun, markaðskostnað og skrifstofukostnað við sölu og útgáfu líftryggingasamninga.

            Undir lið 8.2. Breyting á yfirfærðum sölukostnaði skal færa breytingu á reikningsárinu þegar hluti sölukostnaðar er yfirfærður milli ára. Hér skal færa breytingu vegna sölukostnaðar sem samkvæmt reiknigrundvelli líftrygginga er dreift á iðgjöld sem greiðast í framtíðinni og dreginn er frá iðgjaldaskuldinni í efnahagsreikningi.

            Undir lið 8.3 Skrifstofu- og stjórnunarkostnaður skal færa kostnað við rekstur líftryggingastofnsins svo sem starfsmannakostnað, kostnað við innheimtu og endurnýjun líftryggingasamninga, kostnað við endurtryggingu, og afskriftir skrifstofubúnaðar svo fremi að ekki beri að færa kostnaðinn undir lið 8.1 Sölukostnað, 5 Líftryggingabætur eða 9 Fjárfestingargjöld.

            Undir lið 8.4 Umboðslaun og ágóðahluti frá endurtryggjendum eru færð sem frádráttarliður, fengin umboðslaun og ágóðahluti frá endurtryggjendum vegna endurtryggingaverndar félagsins.

Fjárfestingargjöld.

17. gr.

            Undir lið 9 Fjárfestingargjöld skal færa öll fjárfestingargjöld félagsins. Reki félagið aðrar greinar en líftryggingar og sé sú starfsemi í beinum tengslum við líftryggingastarfsemina skulu fjárfestingargjöld vegna hennar einnig færð undir þennan lið.

            Undir lið 9.1 Skrifstofu- og stjórnunarkostnaður skal færa kostnað á reikningsárinu við umsýslu og stjórnun vegna fjárfestinga félagsins.

            Undir lið 9.2 Vaxtagjöld skal færa vaxtagjöld, verðbætur og önnur hliðstæð gjöld af skuldum reiknuðum skuldbindingum félagsins, þar með talin afföll af verðbréfum og skuldbindingar sem ekki eru færð á markaðsvirði og skal þeim dreift miðað við upphaflega ávöxtunarkröfu.

            Undir lið 9.3. Gjöld vegna matsbreytinga á fjárfestingum skal færa neikvæðan mismun á bókfærðu verði þessara eigna í lok reikningsársins og bókfærðu verði þeirra í upphafi reikningsársins sem ekki ber að færa undir aðra liði. Hafi verið fjárfest á reikningsárinu skal miða við kostnaðarverð fjárfestingar.

            Undir lið 9.4 Tap af sölu fjárfestinga skal færa hreint tap af sölu fjárfestinga. Tapið er mismunur söluverðs og bókfærðs verðs á söludegi.

18. gr.

            Undir lið 10 Óinnleyst tap vegna líftrygginga með fjárfestingaráhættu líftryggingataka skal færa tap vegna breytinga á markaðsverði fjárfestinga vegna líftrygginga með fjárfestingaráhættu líftryggingataka á árinu.

19. gr.

            Undir lið 11 Annar kostnaður að frádregnum hluta endurtryggjenda skal færa áður ótalinn kostnað vegna líftryggingarekstrarins og skal nánari grein gerð fyrir honum í skýringum.

Yfirfærðar fjárfestingartekjur.

20. gr.

            Undir lið 12 Yfirfærðar fjárfestingartekjur skal færa fjárfestingartekjur á reikningsárinu sem tilfærðar eru öðrum rekstri en líftryggingarekstri. Fjárfestingartekjurnar eru reiknaðar sem hlutfall af samanlögðum tekjum samkvæmt liðum 9 og 10. Hlutfall þetta reiknast sem meðaltal eigin fjár félagsins í upphafi og lok reikningsársins á móti meðaltali samanlagðs eigin fjár og eigin líftryggingaskuldar í upphafi og lok árs. Við útreikning meðaltalsins skal umreikna eigið fé og eigin líftryggingaskuld í ársbyrjun með tilliti til breytinga á vísitölu neysluverðs á árinu. Fjárhæðin bætist við undir lið 14.

            Í skýringum skal gera nánari grein fyrir þessum lið.

Tekjur og gjöld af öðrum rekstri.

Yfirfærðar fjárfestingartekjur.

21.gr.

            Undir lið 14 Fjárfestingartekjur yfirfærðar frá líftryggingarekstri eru færðar reiknaðar fjárfestingartekjur samkvæmt lið 12.

Áhrif verðlagsbreytinga.

22.gr.

            Undir lið 15 Reiknaðar tekjur eða gjöld vegna verðlagsbreytinga skal færa áhrif verðlagsbreytinga á peningalegar eignir og skuldir miðað við breytingu á vísitölu neysluverðs.

Aðrar tekjur og gjöld af reglulegri starfsemi.

23.gr.

            Undir lið 16.1 Aðrar tekjur og 16.2 Önnur gjöld skal færa tekjur og gjöld af reglulegri starfsemi sem ekki teljast til líftryggingarekstrarins eða fjárfestinga félagsins svo sem tekjur og gjöld vegna umboðsstarfsemi, þjónustu við önnur félög og annarrar hliðarstarfsemi. Hér skal einnig færa niðurfærslu á kröfum sbr. 50.gr.

            Undir lið 17 Tekju- og eignarskattur skal færa tekjuskatt vegna reglulegrar starfsemi á reikningsárinu. Tekjuskatt sem gjaldfelldur eftir meira en eitt ár skal færa sem skattskuldbindingu meðal langtímaskulda, sbr. lið 13.2 Skattskuldbinding í efnahagsreikningi. Hér skal einnig færa eignarskatt sem kemur til greiðslu innan árs.

            Séu fjárhæðir undir þessum liðum verulegar skal gerð grein fyrir þeim í skýringum.

Óreglulegar tekjur og gjöld.

24.gr.

            Undir lið 19 Óreglulegar tekjur og gjöld skal færa óreglulegar tekjur undir lið 19.1 og óregluleg gjöld undir lið 19.2. Þessir liðir taka til atvika og viðskipta sem eru óvenjuleg og óvænt og varða ekki meginstarfsemi félagsins, enda sé um verulegar fjárhæðir að ræða.

            Undir lið 19.3 Tekjuskattur af óreglulegum tekjum og gjöldum skal færa reiknaðan tekjuskatt vegna óreglulegra rekstrarliða.

            Gerð skal nánari grein fyrir þessum liðum í skýringum.

IV. KAFLI

Einstakir liðir efnahagsreiknings.

Eignir.

Hlutafjár- eða stofnfjárloforð.

25.gr.

            Undir lið 1 Hlutafjár- eða stofnfjárloforð skal færa skráð en óinnkallað hlutafé eða stofnfé í félaginu.

Óefnislegar eignir.

26.gr.

            Undir lið 2 Óefnislegar eignir skal færa keypta viðskiptavild, eignfærðan rannsóknar- og þróunarkostnað og annan langtímakostnað og önnur óefnisleg réttindi sem aflað hefur verið gegn greiðslu. Í skýringum skal sundurliða þennan lið. Kostnað við stofnun félagsins má ekki eignfæra.

Fjárfestingar.

27.gr.

            Undir lið 3.1. Húseignir og lóðir skal færa húseignir og lóðir í eigu félagsins, fullgerðar og í byggingu, þar með taldar fyrirframgreiðslur vegna húsbygginga eða lóða og réttindi sem þeim fylgja. Í skýringum skal sérgreina húseignir og lóðir til eigin nota.

            Undir lið 3.2 Samstæðu- og hlutdeildarfélög skal færa eignarhluti í samstæðu- og hlutdeildarfélögum og lán til þeirra sem talin eru til fjárfestinga félagsins og ekki eru almennar viðskiptakröfur.

            Undir lið 3.3.1 Verðbréf með breytilegum tekjur skal færa framseljanleg verðbréf svo sem hlutabréf, hlutdeildarskírteini og önnur slík verðbréf með breytilegum tekjum eða verðbréf sem háð eru afkomu útgefanda og ekki falla undir lið 3.2.

            Undir lið 3.3.2 Verðbréf með föstum tekjum skal færa framseljanleg skuldabréf og önnur verðbréf með föstum tekjum sem gefin eru út af lánastofnunum, opinberum aðilum eða öðrum félögum en samstæðu- eða hlutdeildarfélögum. Með skuldabréfum og öðrum verðbréfum er hér átt við bréf sem t.d. eru bundin við vísitölu eða gengi gjaldmiðla hvort sem vextir eru fastir eða hafa tiltekna vaxtaviðmiðun.

            Undir lið 3.3.3 Hlutir í sameiginlegri fjárfestingu skal færa hlut félagsins í sameiginlegri fjárfestingu félaga eða sjóða sem eru undir stjórn eins þessara félaga eða sjóða.

            Undir lið 3.3.4 Veðlán skal færa útlán sem veitt eru gegn veð í fasteign, skipi eða öðru lausafé sem tryggingu fyrir greiðslu.

Undir lið 3.3.5 Önnur útlán skal færa útlán önnur en þau sem falla undir lið 3.3.4. Nemi þessi liður verulegri fjárhæð skal gerð nánari grein fyrir honum í skýringum.

            Undir lið 3.3.6 Bundin innlán hjá lánastofnunum skal færa innlán sem eru bundin hjá þessum stofnunum. Önnur innlán skal færa undir lið 6.2.

            Undir lið 3.3.7 Aðrar fjárfestingar skal færa fjárfestingar sem ekki eru færðar annars staðar. Nánari grein skal gerð fyrir þessum lið í skýringum nemi hann verulegri fjárhæð.

Undir lið 3.4. Geymslufé vegna endurtrygginga skal færa geymslufé vegna endurtrygginga sem félagið tekur að sér og er samkvæmt endurtryggingasamningum í vörslu endurtryggingataka eða þriðja aðila. Geymslufé má ekki sameina öðrum kröfum félagsins á endurtryggingartaka eða jafna á móti skuldum félagsins við þá. Verðbréf sem komið er fyrir í vörslu endurtryggingataka eða þriðja aðila og eru eign félagsins skulu færð undir viðeigandi liði fjárfestinga.

Fjárfestingar vegna líftrygginga með fjárfestingaráhættu líftryggingataka.

28.gr.

            Undir lið 4 Fjárfestingar vegna líftrygginga með fjárfestingaráhættu líftryggingataka skal færa fjárfestingar þar sem líftryggingatakar bera fjárfestingaráhættuna og fjárfestingarnar eru ákvarðandi um ávöxtun og virði þessara líftrygginga, þ.m.t. verðbreytingar vegna vísitöluviðmiðunar.

            Undir þennan lið skal einnig færa fjárfestingar vegna söfnunarsjóða sem félagið hefur til ávöxtunar fyrir hönd sjóðfélaga, þegar hlutverk sjóðsins er dreifing sjóðsinneignar til þeirra.

Hluti endurtryggjenda í líftryggingaskuld.

29.gr.

            Undir lið 5 Hluti endurtryggjenda í líftryggingaskuld skal færa hluta endurtryggjenda í líftryggingaskuld félagsins, sbr. liði 11 og 12, með sundurliðun á iðgjaldaskuld, bótaskuld líftryggingaskuld með fjárfestingaráhættu líftryggingataka og aðra líftryggingaksuld undir liðum 5.1 - 5.4. Ekki má sameina þessa liði.

Kröfur.

30.gr.

            Undir lið 6.1 Kröfur á samstæðu- og hlutdeildarfélög skal færa heildarfjárhæð krafna á samstæðu- og hlutdeildarfélög sem ekki falla undir lið 3.2. Í skýringum skal sundurgreina þessar kröfur eftir eðli þeirra, sbr. liði 6.2 - 6.5.

            Undir lið 6.2.1 Kröfur á líftryggingataka skal færa kröfur á líftryggingataka sem stofnað hefur verið til í frumtryggingastarfsemi félagsins svo sem iðgjaldakröfur, endurkröfur, verðbréf og kröfur vegna samninga um greiðslu sem að jafnaði eru ekki til legnri tíma en eins árs. Verðbréf og samninga til lengri tíma skal færa undir viðeigandi liði fjárfestinga.

            Undir lið 6.2.2 Kröfur á vátryggingamiðlara skal færa kröfur á vátryggingamiðlara sem stofnað hefur verið til í frumtryggingastarfsemi félagsins.

            Undir lið 6.2.3. Aðrar kröfur vegna frumtryggingastarfsemi skal færa kröfur sem ekki falla undir 6.2.1 eða 6.2.2 svo sem kröfur á önnur vátryggingafélög og umboðsmenn.

            Undir lið 6.3 Kröfur vegna endurtryggingastarfsemi skal færa kröfur sem félagið á sem endurtryggjandi eða endurtryggingataki og ekki ber að færa undir aðra liði.

            Undirlið 6.4. Aðrar kröfur skal færa kröfur sem ekki falla undir aðra liði. Þegar um verulegar fjárhæðir er að ræða skal gerð grein fyrir þeim í skýringum.

            Undirlið 6.5 Kröfur vegna ógreiddra hlutafjár- eða stofnfjárloforða skal færa kröfur vegna innkallaðs hlutafjár eða stofnfjár sem er ógreitt.

Aðrar eignir.

31.gr.

            Undir lið 7.1 Rekstrarfjármunir og aðrar efnislegar eignir skal færa rekstrarfjármuni og efnislegar eignir aðrar en húseignir og lóðir undir lið 3.1 svo sem innréttingar, áhöld og búnað og fyrirframgreiðslur vegna þeirra.

            Undir lið 7.2 Sjóður og bankainnstæður skal færa sjóð og innstæður í öllum gjaldmiðlum sem eru til frjálsrar ráðstöfunar hjá lánastofnunum.

            Undir lið 7.3 Eigin hlutabréf skal færa til eignar hluti í félaginu sem það á sjálft enda hafi þeir verið keyptir á síðustu tveimur reikningsárum í þeim tilgangi að selja þá aftur. Aðrir eigin hlutir skulu færðir til lækkunar á heildarhlutafé, sbr. lið 9.1.

            Undir lið 7.4 Aðrar eignir skal færa eignir sem ekki falla undir aðra liði. Ef slíkar eignir eru verulegar skal gerð grein fyrir þeim í skýringum.

Fyrirframgreiddur kostnaður og áfallnar tekjur.

32.gr.

            Undir lið 8.1 Áfallnir vextir skal færa vexti sem eru áfallnir í lok reikningsárs en gjaldfalla eftir lok þess.

            Undir lið 8.2 Fyrirframgreiddur kostnaður og áfallnar tekjur skal færa gjöld sem stofnað er til á reikningsárinu en varða síðari ár, og tekjur sem varða reikningsárið en innheimtast eftir lok þess. Ef þessi liður nemur verulegum fjárhæðum skal sundurliða hann í skýringum.

Skuldir og eigið fé.

Eigið fé.

33.gr.

            Undir lið 9.1 Hlutafé eða stofnfé skal færa skráð hlutafé eða stofnfé félagsins sbr. þó lið 7.3.

            Undir lið 9.2 Yfirverðsreikningur hlutafjár eða stofnfjár skal færa yfirverð við útgáfu nýs hlutafjár eða stofnfjár í félaginu.

            Undir lið 9.3 Lögbundinn varasjóður skal í hlutafélagi færa varasjóð sem stofnað er til samkvæmt 100. gr. laga nr. 2/1995 um hlutafélög.

            Undir lið 9.4. Endurmatsreikningur skal færa endurmat fastafjármuna og önnur áhrif almennra verðlagsbreytinga á rekstur og efnahag.

            Undir lið 9.5 Aðrir varasjóðir skal sundurliða varasjóði sem myndaðir eru samkvæmt lögum eða samþykktum félagsins.

            Undir lið 9.6. Óráðstafað eigið fé skal færa frjálst eigið fé frá fyrra ári að viðbættum hagnaði eða að frádregnu tapi ársins. Til frádráttar færist ráðstöfun á aðra eiginfjárliði og önnur lögmæt ráðstöfun.

 

Víkjandi skuldir.

34.gr.

            Undir lið 10 Víkjandi skuldir skal færa skuldir félagsins sem samið hefur verið um að víki fyrir öllum öðrum skuldum þess.

Líftryggingaskuld.

35.gr.

            Undir lið 11.1 Iðgjaldaskuld skal færa heildarframtíðarskuldbindingu félagsins samkvæmt líftryggingasamningum að frádregnu núvirði framtíðariðgjalda og kostnaði við framtíðarrekstur líftryggingastofnsins en að frádregnum yfirfærðum sölukostnaði. Hér skal einnig færa ágóðaskuld, þ.e. áunna ógjaldfallna ágóðahlutdeild líftryggingataka samkvæmt reiknigrundvelli. Sundurliða skal iðgjaldaskuldina í skýringum á einstaka liði og greinaflokka líftrygginga.

            Undir lið 11.2 Bótaskuld skal færa heildarskuldbindingar félagsins vegna ógreiddra en áfallinna líftryggingabóta reikningsársins eða frá fyrri árum, tilkynntra og ótilkynntra í lok reikningsársins ásamt áætluðum kostnaði við mat og uppgjör einstakra bótatilvika.

            Undir lið 11.3 Ágóðajöfnunarskuld skal færa óráðstafaða og ógreidda ógóðahlutdeild og ógreiddan afslátt sem ekki færist undir lið 11.1.

            Undir lið 11.4 Önnur líftryggingaskuld skal færa líftryggingaskuld aðra en þá sem færð er undir liði 11.1 - 11.3 eða lið 12. Hér skal færa líftryggingaskuld vegna yfirtekins líftryggingastofns frá öðrum félögum eða stofns sem yfirfærður hefur verið til annarra félaga á árinu. Gerð skal grein fyrir þessum lið í skýringum.

Líftryggingaskuld vegna líftrygginga með fjárfestingaráhættu líftryggingataka.

36.gr.

            Undir lið 12 Líftryggingaskuld vegna líftrygginga með fjárfestingaráhættu líftryggingataka skal færa líftryggingaskuld vegna líftrygginga sem tengdar eru fjárfestingum er færast undir lið 4. Aðrar skuldbindingar þeim viðkomandi svo sem vegna dánaráhættu og bóta af öðru taki eða kostnaðar færast undir viðeigandi liði líftryggingaskuldar samkvæmt 35. gr.

            Undir þennan lið skal einnig færa líftryggingaskuld sem svarar til skuldbindingar vegna söfnunarsjóða, sbr. 28. gr., sem félagið hefur umsjón með fyrir hönd sjóðfélaga. Nemi þessi liður verulegri fjárhæð skal gerð nánari grein fyrir honum í skýringum.

Aðrar skuldbindingar.

37.gr.

            Undir lið 13.2 Skattskuldbindingar skal færa frestaða skattskuldbindingu félagsins, sbr. 23. gr.

            Undir lið 13.3 Aðrar skuldbindingar skal færa fjárhæðir vegna annarra skuldbindinga sem ekki hefur verið stofnað til vegna líftrygginga félagsins en mæta eiga tilteknu tapi, tilteknum skuldbindingum eða kostnaði á reikningsárinu eða frá fyrri árum þegar fjárhæð þeirra er óviss eða óvíst hvenær greiðsla fer fram. Í skýringum skal gerð grein fyrir þessum lið ef um verulega fjárhæð er að ræða.

Geymslufé frá endurtryggjendum.

38.gr.

            Undir lið 14 Geymslufé frá endurtryggjendum skal færa geymslufé vegna endurtrygginga félagsins sem samkvæmt endurtryggingasamningum er í vörslu þess. Þessar fjárhæðir má ekki leggja við eða draga frá öðrum fjárhæðum sem endurtryggjendur kunna að skulda eða eiga inni hjá félaginu.

Viðskiptaskuldir.

39.gr.

            Undir lið 15.1 Skuldir við samstæðu- og hlutdeildarfélög skal færa heildarfjárhæð skulda við þessi félög. Í skýringum skal sundurgreina þessar skuldir eftir eðli þeirra, sbr. liði 15.2 - 15.7.

            Undir lið 15.2. Skuldir vegna frumtryggingastarfsemi skal færa skuldir við líftryggingataka, vátryggingafélög, umboðsmenn og vátryggingamiðlara sem stofnað hefur verið til í frumtryggingastarfsemi félagsins og ekki ber að færa annars staðar.

            Undir lið 15.3 Skuldir vegna endurtryggingastarfsemi skal færa skuldir félagsins sem endurtryggjandi eða endurtryggingataka, og ekki ber að færa annars staðar.

            Undir lið 15.4 Breytanleg skuldabréfalán skal færa skuldir félagsins í formi breytanlegra skuldabréfalána.

            Undir lið 15.5 Skuldir við lánastofnanir skal færa allar skuldir félagsins við lánastofnanir.

            Undir lið 15.6 Önnur skuldabréfalán skal færa skuldabréfalán félagsins sem ekki ber að færa annars staðar.

            Undir lið 15.7 Aðrar skuldir skal færa skuldir sem ekki falla undir aðra liði, þ.m.t. ógreidda skatta. Þegar um verulegar fjárhæðir er að ræða skal gerð grein fyrir þeim í skýringum.

Áfallinn kostnaður og fyrirfram innheimtar tekjur.

40.gr.

            Undir lið 16 Áfallinn kostnaður og fyrirfram innheimtar tekjur skal færa gjöld sem varða reikningsárið en koma til greiðslu síðar, og tekjur sem innheimtar hafa verið á reikningsárinu en varða síðari reikningsár og falla ekki undir aðra liði. Verulegar fjárhæðir undir þessum lið skal sundurgreina í skýringum.

V. KAFLI

Matsreglur.

Almenn ákvæði.

41.gr.

            Mat á einstökum liðum ársreiknings skal byggt á tilhlýðilegri varkárni og skal eingöngu færa tekjur sem áunnar eru fyrir lok reikningsárs og taka tillit til allra fyrirsjáanlegra skuldbindinga sem hafa myndast á reikningsárinu eða á fyrri reikningsárum. Hliðstæðum aðferðum skal beitt við matið frá ári til árs.

42.gr.

            Beita skal sömu matsaðferðum innan sama liðar ársreiknings þegar um fjárfestingar er að ræða sbr. 27. gr. Í skýringum skal greint frá þeim matsaðferðum sem beitt er við hvern lið fjárfestingar.

43.gr.

Varanlegir rekstrarfjármunir o.fl.

            Óefnislegar eignir samkvæmt lið 2, húseignir og lóðir samkvæmt lið 3.1 og varanlegir rekstrarfjármunir samkvæmt lið 7.1 skulu færðir á framreiknuðu kaup- eða kostnaðarverði. Framreiknað kaupverð er endurmetið verð samkvæmt breytingu á vísitölu neysluverðs, sbr. 56. gr.

            Ef raunvirði varanlegra rekstrarfjármuna er verulega hærra en framreiknað kostnaðarverð þeirra af ástæðum sem taldar eru varanlegar er heimilt að hækka bókfært verð þeirra í ársreikningi.

            Um myndun endurmatsreikninga meðal eiginfjárliða, sbr. 1. og 2. mgr., og ráðstöfun þeirra fer að lögum um ársreikninga.

            Endurmetið kostnaðarverð eigna skv. 1. og 2. mgr., sem hafa takmarkaðan endingartíma, skal afskrifa á kerfisbundinn hátt þannig að afskriftir svari til verðrýrnunar eignanna. Óefnislegar eignir skulu þó ekki afskrifaðar á lengri tíma en fimm árum.

            Þegar eignir samkvæmt þessari grein hafa verið seldar eftir lok reikningsársins, en áður en ársreikningur er gerður, eða ákveðið hefur verið að selja innan skamms, skal færa eignirnar á söluverði eða áætluðu söluverði að frádregnum útlögðum eða áætluðum sölukostnaði.

44.gr.

            Ef raunvirði eigna skv. 43. gr. er lægra en bókfært verð þeirra og ástæður þess verða ekki taldar skammvinnar ber að færa bókfært verð þeirra niður til samræmis við hið lægra verðgildi. Niðurfærsluna skal færa á rekstrarlið 19.2 óregluleg gjöld. Endurmatsreikningur sem myndaður er með endurmati skv. 2. mgr. 43. gr., skal þó leystur upp áður en kemur til gjaldfærslu.

            Ef eignir hafa verið færðar niður og ástæður lækkunarinnar eiga ekki lengur við ber að færa bókfært verð þeirra til fyrra horfs.

Verðbréf.

45.gr.

            Skuldabréf skal færa til eignar miðað við þau vaxtakjör sem um var samið þegar bréfið var keypt eða móttekið, enda séu vaxtakjörin í samræmi við það sem almennt gerist á markaði. Hafi orðið breyting á markaðsvöxtum, sem telst varanleg og er talin hafa mikil áhrif, skal taka tillit til slíkrar breytingar við mat á skuldabréfaeign.

            Skuldabréf skal færa með áföllnum verðbótum og gengismun á reikningsskiladegi. Verðbætur skal miða við viðeigandi vísitölu næsta mánaðar eftir lok reikningsárs. Skuldabréf í erlendum gjaldmiðli skal færa við kaupgengi í lok reikningsárs.

            Óverðtryggð skuldabréf sem með hæfilegri niðurfærslu taka tillit til þeirrar tapshættu sem kann að vera fyrir hendi á uppgjörsdegi og skal færa niðurfærsluna undir lið 9.3 í rekstrarreikningi.

46.gr.

            Hlutabréf skal færa á framreiknuðu kaupverði eða markaðsverði, hvort sem lægra er í lok reikningsárs, sbr. þó 47. gr.

            Hlutdeildarskírteini skal færa á markaðsverði í lok reikningsárs.

47.gr.

            Verðbréf, sem ekki eru ætluð til varanlegrar eignar og skráð eru á opinberu verðbréfaþingi, er heimilt að færa á markaðsverð. Tilgreina skal í skýringum ef þessu ákvæði er beitt. Hækkun eða lækkun á matsverði slíkra eigna skal færa í rekstrarreikningi. Sé þessi heimild notuð og verðbréf sem falla undir sama lið eru jafnframt metin skv. 45. eða 46. gr. skal skipta viðkomandi lið í efnahagsreikningi með hliðsjóð af 42. gr.

48.gr.

            Þegar fjárfestingar eru færðar á framreiknuðu kaupverði skal tilgreina markaðsverð þeirra í skýringum ársreikningsins og með sama hætti skal tilgreina framreiknað kaupverð þeirra fjárfestinga sem færðar eru á markaðsverði.

            Þegar fjárfestingar eru skráðar á opinberu verðbréfaþingi telst markaðsverð vera verðið á síðasta skráningardegi reikningsársins.

            Þegar markaðsverð fjárfestinga sem ekki eru skráðar á opinberu verðbréfaþingi er til, skal miða við meðalverð þeirra á síðasta skráningardegi reikningsársins ef meðalverð liggur fyrir þá, annars á næsta degi á undan þegar meðalverð lá fyrir.

            Þegar fjárfestingar samkvæmt 2. og 3. mgr. hafa verið seldar eftir lok reikningsársins, en áður en ársreikningur er gerður, eða ákveðið hefur verið að selja innan skamms, skal færa eignirnar á söluverði eða áætluðu söluverði að frádregnum útlögðum eða áætluðum sölukostnaði.

Eignarhluti í dóttur- og hlutdeildarfélögum.

49.gr.

            Eignarhluti félags í dótturfélögum og hlutdeildarfélögum skal færður samkvæmt hlutdeildaraðferð í samræmi við hlutdeild félagsins í eigin fé þessara félaga.

            Séu eignir og skuldir dótturfélags metnar á annan hátt en hjá móðurfélaginu skulu þessar eignir og skuldir endurmetnar eftir aðferðum móðurfélagsins, nema sá munur sé óverulegur.

Kröfur.

50.gr.

            Meta skal kröfur með hliðsjóð af tapshættu og færa framlag í afskriftarreikning eftir niðurstöðu slíks mats. Afskriftarreikningur skal myndaður með sérstökum og almennum niðurfærslum sem draga skal frá viðkomandi liðum í efnahagsreikningi. Framlag í afskriftarreikning skal færa undir lið 16.2 Önnur gjöld í rekstrarreikningi.

51.gr.

            Eignir og skuldir í erlendri mynt skulu umreiknaðar í íslenskar krónur á opinberu gengi í lok reikningsárs.

Líftryggingaskuld.

52.gr.

            Líftryggingaskuld skal metin þannig að ætla megi að félagið geti á hverjum tíma mætt öllum skuldbindingum sínum, vegna líftryggingasamninga, hverju nafni sem nefnast, sem unnt er að sjá fyrir með bestu yfirsýn.

            Hluta endurtryggjenda í líftryggingaskuld skal meta með hliðstæðum aðferðum og líftryggingaskuld í samræmi við endurtryggingasamninga félagsins.

53.gr.

            Iðgjaldaskuld líftrygginga skal reiknuð árlega af tryggingastærðfræðingi eða öðrum sérfræðingi með sambærilega þekkingu, samkvæmt viðurkenndum tryggingastærðfræðilegum reglum í samræmi við tæknilegan reiknigrundvöll tilkynntan til Vátryggingaeftirlitsins, sbr. lög um vátryggingastarfsemi. Iðgjaldaskuldin er tryggingafræðilegt mat fyrir hverja líftryggingu fyrir sig á heildarframtíðarskuldbindingu félagsins samkvæmt líftryggingasamningum að frádregnu núvirði framtíðariðgjalda, en að frádregnum yfirfærðum sölukostnaði samkvæmt reiknigrundvelli. Með iðgjaldaskuld færist ágóðaskuld sem svarar til áunninnar ógjaldfallinnar ógóðahlutdeildar sem ráðstafað hefur verið til líftryggingataka og líftryggðra vegna líftryggingasamninga.

            Heimilt er að beita öðrum viðurkenndum tölvræðilegum reglum við mat iðgjaldaskuldarinnar, megi vænta þess að þær gefi hliðstæðar niðurstöður og einstaklingsbundið mat.

            Í því tilviki skal meginforsendna getið í skýringum.

54.gr.

            Bótaskuldina skal að jafnaði reikna á grundvelli áætlunar í hverju tilviki fyrir sig um áfallnar bætur, sbr. 2. mgr. 35. gr., sem búast má við að félagið sé skuldbundið að greiða þ.m.t. bætur vegna ótilkynntra bótatilvika. bótaskuldin skal vera nægileg til að mæta öllum greiðslu í framtíðinni vegna bóta ásamt kostnaði við mat og uppgjör þeirra.

            Þegar félag er aðili að samtryggingu með öðrum vátryggingafélögum á Evrópska efnahagssvæðinu skal bótaskuldin aldrei vera lægri hlutfallslega en sú bótaskuld sem ákvörðuð er af því félagi sem er í forystu á samtryggingarsamningnum.

55.gr.

            Ágóðajöfnunarskuldin svarar til fjárhæða sem ákveðið er að færa líftryggingatökum og líftryggðum til góða vegna afkomu félagsins í heild eða reynslu í einstökum greinum líftrygginga og óráðstafað er og ekki telst til ágóðaskuldar sbr. 1. mgr. 53. gr.

            Við sérstakar aðstæður, svo sem þegar skilyrði laga um vátryggingastarfsemi um lágmarksgjaldþol líftryggingafélaga eru ekki uppfyllt, getur Vátrygginaeftirlitið heimilað að óráðstöfuð ágóðajöfnunarskuld sem ekki er ákveðin samkvæmt reiknigrundvelli verði reiknuð sem hluta af gjaldþoli félagsins.

Áhrif verðlagsbreytinga.

56.gr.

            Áhrif verðlagsbreytinga á rekstur og fjárhagsstöðu félags skal reikna með eftirfarandi hætti og færa í ársreikninginn, enda sé það í samræmi við góða reikningsskilavengju:

1. Áhrif verðlagsbreytinga á peningalegar eignir og skuldir, þ.m.t. líftryggingaskuld, skulu reiknuð og færð undir lið 15 í rekstrarreikningi.
2. Eignir skv. 43. og 46. gr. skulu endurmetnar með því að framreikna upphaflegt stofnverð þeirra og afskriftir til loka reikningsársins og skal breytingin færð á viðkomandi eignarliði.

Hin reiknuðu áhrif verðlagsbreytinga skulu færð á endurmatsreikning meðal eiginfjárliða. Einnig skulu eiginfjárliðir leiðréttir vegna áhrifa verðlagsbreytinga eftir því sem við getur átt, og færist mótfærsla þess endurmats á endurmatsreikninginn. Við útreikninginn skal miða við breytingu á vísitölu neysluverðs.

            Í skýringum skal gera grein fyrir útreikningi á áhrifum verðlagsbreytinga samkvæmt þessari grein.

VI. KAFLI

Skýringar.

Almenn ákvæði.

57.gr.

            Í skýringum skal veita upplýsingar um þau atriði sem tilgreind eru í II. - V. kafla. Í eftirtöldum liðum kafla III og IV er gert ráð fyrir upplýsingum í skýringum:

Í rekstrarreikningi:

Kafla III: liðum 2.4. - 2.7 í 10. gr., lið 4 í 12. gr., lið 5.1 í 13. gr., lið 6.3 í 14. gr., lið 7 í 15. gr., lið 8 í 16. gr., lið 11 í 19. gr., lið 12 í 20 gr., liðum 16 og 17 í 23. gr. og lið 19 í 24. gr.

Í efnahagsreikningi:

Kafla IV: lið 2 í 26. gr., liðum 3.1, 3.3.5 og 3.3.7 í 27. gr., liðum 6.1 og 6.4 í 30. gr., liðum 7.4 í 31. gr., lið 8.2 í 32. gr., liðum 11.1 og 11.4 í 35. gr., lið 12 í 36. gr., lið 13.3 í 37. gr., liðum 15.1 og 15.7 í 39. gr. og lið 16 í 40. gr.

            Við einstaka liði ársreikningsins skal vísað til viðeigandi skýringa.

58.gr.

            Gera skal grein fyrir þeim aðferðum sem beitt eru við mat á hinum ýmsum liðum ársreikningi. Greint skal frá aðferðum við endurmat, afskriftir og útreikning verðbreytinga svo og við uppfærslur og niðurfærslur. Einnig skal tilgreina það gengi sem miðað er við þegar einstakir liðir eru umreiknaðir frá öðrum gjaldmiðli í íslenskar krónur.

59.gr.

            Þegar fjárhæðir eru ekki samanburðarhæfar milli ára í efnahagsreikningi eða rekstrarreikningi skal í skýringum gera greina fyrir ástæðum þess og áhrifum sem það hefur á samanburðarhæfi einstakra liða.

60.gr.

            Tilgreina skal nöfn, heimilisföng og félagsform dótturfélaga og hlutdeildarfélaga. Geta skal hlutdeildar í hverju þeirra, eigin fjár og rekstrarniðurstöðu samkvæmt síðasta ársreikningi. Þegar félagið er dótturfélag skal tilgreina nafn og heimilsfang móðurfélags sem gerir samstæðureikning.

            Víkja má frá ákvæðum 1. mgr. um upplýsingar um eigið fé og rekstrarárangur einstakra félaga annarra en vátryggingafélaga, ef eingarhlutur er undir 50% af eigin fé viðkomandi félags og upplýsingarnar hafa óverulega þýðingu eða þær geta valdið viðkomandi félagi tjóni, enda sé ástæðunnar getið.

61.gr.

            Í skýringum skal tilgreina nöfn, heimilisföng og form félaga með ótakmarkaðri ábyrgð sem félagið er aðili að. Ekki þarf að gefa þessar upplýsingar ef þær hafa óverulega þýðingu.

62.gr.

            Hafi samningar verið gerðir eða færslur átt sér stað sem teljast meiri háttar milli félagsins annars vegar og félaga sem beint eða óbeint eru tengd því hins vegar, skal gerð grein fyrir eðli þeirra og umfangi og hvernig aðilar ákvarða verð sín á milli.

Eignarliðir.

63.gr.

            Fyrir hvern eignarliðanna 2 Óefnislegar eignir, 3.1. Húseignir og lóðir og 6.1 Rekstrarfjármunir og aðrar efnislegar eignir skal eftirfarandi koma fram:

1. Bókfært verð í upphafi reikningsárs.
2. Eignfært á árinu.
3. Selt og niðurlagt á árinu.
4. Fært á aðra liði á árinu.
5. Endurmat á árinu.
6. Afskrifað alls í upphafi reikningsárs.
7. Afskriftað og niðurfært á árinu.
8. Leiðréttingar vegna fyrri afskrifta og niðurfærslna þess sem selt er eða látið er af hendi á árinu.
9. Samanlagðar afskriftir og niðurfærlsur til loka reikningsárs.
10. Bókfært verð í lok reikningsárs.

64.gr.

            Upplýsa skal um síðasta opinbert fasteignamat og um vátryggingaverðmæti varanlegra rekstrarfjármuna.

            Gera skal grein fyrir bókfærðu verði húseigna og lóða sem félagið hefur til eigin nota. Noti félagið hluta húseignar skal reikna verðið hlutfallslega.

65.gr.

            Tilgreina skal fjárhæðir lána svo og veðsetningar, ábyrgðir og tryggingar sem veittar hafa verið félagsaðilum eða stjórnendum félags eða móðurfélags þess, vegna tengsla þeirra aðila við félögin, sundurliðað á hvern flokk fyrir sig ásamt upplýsingum um vexti, greiðslukjör og aðra helstu skilmála.

            Ákvæði 1. mgr. eiga einnig við gagnvart einstaklingum nátengdum þeim sem þar eru taldir.

66.gr.

            Í hlutafélagi skal tilgreina fjölda hluta, nafnverð og bókfært verð. Sundurliða skal hlutafé eftir hlutaflokkum og tilgreina fjölda hluta og nafnverð þeirra.

            Gerð skal grein fyrir eign félagsins á eigin hlutum í lok reikningsársins, bókfærðu verði þeirra, fjölda og nafnverð ásamt hlutfalli af heildarhlutafé. Greint skal frá fjölda og nafnverði eigin hlutabréfa sem aflað hefur verið á reikningsárinu og bréfa sem félagið hefur látið af hendi á reikningsárinu, kuap- og söluverði þeirra ásamt hlutfalli af heildarhlutafé. Upplýst skal um ástæður öflunar eigin hlutabréfa á reikninsárinu.

            Sömu upplýsingar og getið er í 2. mgr. skal veita ef tekið hefur verið veð í eigin hlutum.

            Upplýsa skal með sama hætti um hluti í félagi sem dótturfélag hefur eignast eða látið af hendi á reikningsárinu.

Skulda- og eiginfjárliðir.

67.gr.

            Sundurliða skal allar breytingar á eiginfjárliðum félagsins á reikningsárinu.

            Upplýst skal um reiknað gjaldþol félagsins í lok reikningsárs og lágmarksgjaldþol samkvæmt lögum um vátryggingastarfsemi, og gerð grein fyrir mismuninum ef gjaldþol er annað en bókfært eigið fé samkvæmt efnahagsreikningi.

            Þegar verulegur munur er á bótagreiðslum og bótaskuld til næsta árs tilheyrandi fyrri reikningsárum annars vegar, og bótaskuld frá fyrra ári vegna bótatilvika sömu reikningsára hins vegar, skal tilgreina mismuninn í skýringum með sundurliðun heildarfjárhæða og fjárhæða í eigin hluta eftir tegundum bóta.

68.gr.

            Greina skal frá samningum sem gerðir hafa verið við stjórn, framkvæmdastjóra og starfsmenn um eftirlaun og hliðstæð réttindi, og tilgreina heildarfjárhæðir. Áfallnar skuldbindingar félags vegna þeissa skulu sundurliðaðar á stjórn, framkvæmdastjórn og aðra stjórnendur annars vegar og aðra starfsmenn hins vegar.

69.gr.

            Veita skal upplýsingar um þann hluta áhvílandi lána sem á hverju ári fellur til greiðslu næstu fimm árin frá lokum reikningsárs og það sem fellur til greiðslu síðar.

70.gr.

            Hafi félagið tekið skuldabréfalán er veitir lánadrottnum rétt til að breyta kröfum sínum á hendur félaginu í hluti í því, skal tilgreina eftirstöðvar hvers láns, skiptihlutfall og frest þann sem veittur hefur verið til breytingar í hluti.

            Hafi skuldabréfalán með rétti til vaxta verið tekið og vaxtakjörin ráðast að nokkru eða öllu leyti af rekstrarárangri félagsins skal tilgreina eftirstöðvar hvers láns og hina umsömdu ávöxtun.

            Sams konar upplýsingar skal veita um hlutdeildarskírteini og önnur sambætileg réttindi eftir því sem við á, m.a. um fjölda þeirra.

71.gr.

            Upplýsa skal um heildarfjárhæð skatta vegna rekstrar á reikningsárinu og eigna í lok þess og óvenjulegar skattalegar tekjur eða gjöld sem áhrif hafa á niðurstöðuna á reikningsárinu.

            Gefa skal upplýsingar um frestaða skattskuldbindingu, sbr. lið 17 í rekstrarreikningi og lið 13.2 í efnahagsreikningi, vegna mismunar á gjaldfærðum sköttum á reikningsárinu og fyrri árum annars vegar, og þeim sköttum sem álagðir eru vegna sömu ára hins vegar, nema þessar upplýsingar hafi óverulega þýðingu. Upplýsingar skulu bera með sér á hvaða liðum ársreiknings skattkvöðin hvílir.

72.gr.

            Hafi félag sett eignir að veði skal veita upplýsingar um fjárhæð veðsetninganna og bókfært verð veðsettra eigna sundurliðað eftir eignum. Heildartryggingar í þágu dótturfélaga og annarra félaga innan sömu félagasamstæðu skulu tilgreindar sérstaklega.

73.gr.

            Gera skal grein fyrir virkum afleiðuviðskiptum þar sem sérstaklega komi fram, fyrir hverja tegund viðskipta, fjárhæðir samninga og áhrif þeirra á ársreikninginn. Þá skal koma fram í hvaða tilgangi þeir eru gerðir svo sem til að draga úr áhrifum vaxtabreytinga, gengisbreytinga eða breytinga á markaðsverði. Tekjur og gjöld vegna þessara viðskipta eru færð í rekstrarliði 2 Fjárfestingartekjur eða 9 Fjárfestingargjöld.

74.gr.

            Veita skal upplýsingar um heildarfjárhæðir ábyrðgar- og tryggingaskuldbindinga, seld viðskiptabréf og aðrar fjárskuldbindingar sem ekki eru tilfærðar í efnahagsreikningi, að því leyti sem það skiptir máli við mat á fjárhagsstöðu. Hafi félagið gert leigusamninga sem nema verulegum fjárhæðum skulu slíkar skuldbindingar tilgreinar sérstaklega. Skuldbindingar gagnvart móðurfélagi og dótturfélögum þess skal einnig tilgreina sérstaklega.

Rekstrarliðir.

75.gr.

            Bókfærð iðgjöld félagsins í líftryggingum skal sundurliða eins og hér segir:

1.1.      Einstaklingsbundnar líftryggingar.

1.2.      Hóplíftryggingar

2.1.      Líftryggingar þegar iðgjöld eru greidd í eitt skipti fyrir öll.

2.2.      Líftryggingar þegar iðgjöld eru greidd með öðrum hætti.

3.1.      Líftryggingar án ágóðahlutdeildar.

3.2.      Líftryggingar með ágóðahlutdeild.

3.3.      Líftryggingar með fjárfestingaráhættu líftryggingataka.

            Nemi iðgjöld endurtrygginga 10% eða meiru af bókfærðum iðgjöldum samanlagt skal sundurliða framangreinda liði á frumtryggingar og endurtryggingar.

76.gr.

            Tilgreina skal niðurstöðu gagnvart endurtryggjendum í heild á reikningsárinu, þ.e. mismun iðgjalda og bóta að umboðslaunum, ágóðahluta, vöxtum af geymslufé og breytingum á líftryggingaskuld endurtryggjenda meðtöldum.

            Nemi bókfærð iðgjöld frumtrygginga vegna starfsemi félags erlendis meiru en 5% samanlagðra bókfærðra iðgjalda, skal sundurliða iðgjöldin á önnur aðildarríki Evrópska efnahagssvæðisins og ríki utan þess.

77.gr.

            Greint skal frá meðalfjölda starfsmanna miðað við fullt starf á reikningsárinu og starfsmannakostnaði. Kostnaðinn skal sundurliða á laun, eftirlaun og launatengd gjöld.

            Gefa skal upplýsingar um heildarlaun og þóknun til stjórnar og framkvæmdastjóra, sundurliðað á laun og þóknun, gjaldfærð áunnin eftirlaunaréttindi og launatengd gjöld sem tengjast þessum gjaldfærslum.

            Greina skal frá heildarfjárhæð umboðslauna vegna frumtrygginga á reikningsárinu þ.m.t. umboðslaunum vegna öflunar líftrygginga, vegna endurnýjunar og innheimtu og vegna rekstrar líftryggingastofnsins.

Fimm ára yfirlit.

78.gr.

            Ársreikningur skal hafa að geyma yfirlit með helstu niðurstöðutölum og kennitölum úr rekstri og efnahag félagsins í heild á reikningsárinu og samsvarandi upplýsingum fjögurra undangenginna reikningsára. Í yfirlitinu skal að lágmarki koma fram:

1.         Eigin iðgjöld.

2.         Eigin líftryggingabætur.

3.         Heinn rekstrarkostnaður.

4.         Hagnaður eða tap af líftryggingarekstri.

5.         Hagnaður eða tap ársins fyrir skatta.

6.         Skattar.

7.         Hagnaður eða tap ársins.

8.         Eigin líftryggingaskuld.

9.         Eigið fé.

10.       Eignir samtals.

11.       Gajldþolshlutfall. Hlutfallið milli gjaldþols og lágmarskgjaldþols samkvæmt lögum um vátryggingastarfsemi.

            Upplýsingar skv. 1. mgr. skulu eins og frekast er unnt vera sambærilegar milli ára. Þess skal getið sérstaklega ef svo er ekki og ástæðna þess. Sé ekki unnt að birta tölur sem bera má saman milli ára er heimilt að birta yfirlit yfir skemmra tímabil en fimm ár.

VII. KAFLA

Skýrsla stjórnar.

79.gr.

            Í skýrslu stjórnar með ársreikningi skal upplýsa um atriði sem eru mikilvæg við mat á fjárhagslegri stöðu félags og afkomu þess á reikningsárinu og ekki koma fram í rekstrarreikningi eða efnahagsreikningi eða í skýsingum með þeim, nema sérstakar ástæður séu til að ætla að slíkt geti skaðað félagið. Einnig skal veita upplýsingar um mikilvæg atvik sem orðið hafa eftir lok reikningsársins, um framtíðarhorfur félagsins og um útibú erlendis ef einhver eru. Í skýrslunni skal gera grein fyrir tillögu stjórnar um ráðstöðfun hagnaðar eða jöfnun taps á reikningsárinu.

            Í hlutafélögum skal upplýsa um fjölda hluthafa í upphafi og lok reikningsárs og greina frá eignarhlutum þeirra hluthafa sem eiga a.m.k. 10% hlutafjár í félaginu í lok reikningsárs. Í öðrum félögum skal greina frá því hvernig eignaraðild að þeim er háttað og upplýsa skal um atkvæðavægi og hvernig stjórnarkjör fer fram.

80.gr.

            Ársreikningur ásamt ársskýrslu og áritun löggilts endurskoðenda skal liggja frammi, og til afhendingar ef óskað er, á afgreiðslustað félagsins eftir samþykkt hans á aðalfundi. Krefjast má hóflegs gjalds fyrir afhendingu ársreikningsins sem ekki má vera hærra en nemur kostnaði félagsins þar að lútandi.

VIII. KAFLI

Gildistökuákvæði.

81.gr.

Reglugerð þessi er sett samkvæmt 5. mgr. 44. gr. laga 60/1994 um vátryggingastarfsemi og með hliðsjón af tilskipun ráðherraráðs ESB frá 19. desember 1991 91/674/EBE um ársreikninga og samstæðureikninga vátryggingafélaga, og tilskipun ráðsins 92/96/EBE um líftryggingar. Reglugerðin öðlast þegar gildi og kemur í fyrsta sinn til framkvæmda við gerð ársreiknings fyrir árið 1996.

Ákvæði til bráðabirgða.

            Við gerð ársreiknings fyrir árið 1996 er heimilt að víkja frá ákvæðum 59. gr.

            Áhættusjóður, sem myndaður var samkvæmt 19. gr. laga nr. 50/1978 um vátryggingarstarfsemi, skal við gildistöku reglugerðar þessarar ver óbundið eigið fé. Geta skal um ráðstöfun áhættusjóðs á árinu í skýringum.

            Líftryggingasjóði í upphafi árs 1996 skal skipt á einstaka liði líftryggingaskuldar samkvæmt ákvæðum 52. - 55. gr.

Viðskiptaráðuneytinu, 26. nóvember 1996.

Finnur Ingólfsson.

Halldór J. Kristjánsson.

 

VIÐAUKI I

REKSTRARREIKNINGUR

Tekjur og gjöld af líftryggingarekstri

1. Iðgjöld

1.1. Bókfærð iðgjöld

1.2. Hluti endurtryggjenda

Eigin iðgjöld

2. Fjárfestingartekjur

2.1. Tekjur frá samstæðufélögum

2.2. Tekjur frá hlutdeildarfélögum

2.3. Tekjur af öðrum eignarhlutum

2.4. Tekjur af húseignum og lóðum

2.5. Vaxtatekjur og gengismunur

2.6. Tekjur vegna matsbreytinga á fjárfestingum.

2.7. Hagnaður af sölu fjárfestinga

Fjárfestingartekjur

3. Óinnleystar tekjur vegna líftrygginga með fjárfestingaráhættu líftryggingataka.

4. Aðrar tekjur að frádregnum hluta endurtryggjenda.

5. Líftryggingabætur.

5.1. Bókfærðar líftryggingabætur

6. Breyting á iðgjaldaskuld og annarri líftryggingaskuld.

6.1. Breyting á iðgjaldaskuld

7. Ágóðahlutdeild og afsláttur.

8. Rekstrarkostnaður.

9. Fjárfestingargjöld.

10. Óinnleyst tap af líftryggingum vegna fjárfestingaráhættu líftryggingataka

11. Annar kostnaður að frádregnum hluta endurtryggjenda.

12. Yfirfærðar fjárfestingartekjur (liður 14)

13. Hagnaður eða tap af líftryggingarekstri.

Tekjur og gjöld af öðrum rekstri.

14. Fjárfestingartekjur yfirfærðar frá líftryggingarekstri (liður 12)

15. Reiknaðar tekjur eða gjöld vegna verðlagsbreytinga.

16. Aðrar tekjur og gjöld af reglulegri starfsemi.

17. Tekjur og eignarskattur.

18. Hagnaður af reglulegri starfsemi eftir skatt.

19. Óreglulegar tekjur og gjöld.

20. Hagnaður eða tap ársins.

EFNAHAGSREIKNINGUR

Eignir

1. Hlutafjár- eða stofnfjárloforð.
2. Óefnislegar eignir.
3. Fjárfestingar.

4. Fjárfestingar vegna líftrygginga með fjárfestingaráhættu líftryggingataka

5. Hluti endurtryggjenda í líftryggingaskuld

6. Kröfur

7. Aðrar eignir

8. Fyrirframgreiddur kostnaður og áfallnar tekjur

Skuldir og eigið fé

9. Eigið fé

10. Víkjandi skuldir

11. Líftryggingaskuld

12. Líftryggingaskuld með fjárfestingaráhættu líftryggingataka

13. Aðrar skuldbindingar

14. Geymslufé frá endurtryggjendum

15. Viðskiptaskuldir